Франц Улсын ерөнхийлөгч Жак Ширак

Зээ хөө та бүхэндээ сонордуулчих гээд 10 хан минутын бичлэгийг орчуулж, 3 өдөр сууж сабтайтл хийж сая л нэг дуусдаг юм байна.
Ерөнхийлөгч хүн ард түмэндээ хандан хэрхэн үг хэлдэгийг сонсоод үзээрэй.
Энэ 3 сард Ерөнхийлөгчийн сонгуульд дахин нэр дэвшүүлэх үгүй тухайгаа илтгэж байгаа нь.

Монгол Улсын ерөнхийлөгч Энхбаяр Франц Улсад айлчилал хийсэн нь. III бүлэг.

Айлчлалыг өндөрлөн Ерөнхийлөгч, Францад хуулийн дагуу оршин суугаа хэсэг бүлэг Монголчуудаа Place Vendôme -ийн "Hotel Ritz" дээр хүлээн авч уулзалт хийв. Уулзалтанд тавь гаруй Монгол төрхтэй хүмүүс ирсэн байлаа. Харин Ерөнхийлөгчийн талд : /Ерөнхийлөгчийн найзууд багшийн ширээнд эгнэж суугаад, бид бүхэн ардууд танхимд сурагчийн ширээнд таран суусан байв/ Хотын дарга, Гадаад Явдлын Яам-ны сайд , Дотоод Явдлын Яамны, Боловсролын Яамны сайд гээд бөөн дарга нар байлаа. Дагвадорж аврагыг харахаар олон хүн ирсэн байсан боловч аварга завгүй байсан юм уу уулзалтанд ирсэнгүй
Ингээд асуулт хариулт /Тата Тунгаа/, санал бодолоо хүмүүс ерөнхийлөгчдөө айлтгаж эхлэв:
Эхний асуулт :
Та юунд дуртай вэ? хэхэхэх, тоглосон юм аа. Дахиад эхэлье, энийг тооцохгүй. Эхний асуулт :
23 төгссөн нэг охин: Олон жил виз гуйгаад хүний нутагт амьдрах хэцүү юм аа. Хоёр иргэншилтэй болж болдоггүй юм уу?
Гадаад Хэрэгийн Сайд: Болохгүй ээ, одоогийн байдлаар болохгүй. Бид нар шиг цөөхөн хүн амтай оронд хоёр иргэншил өгчихвөл өөр орны иргэдэд улсаа алдах аюултай
МИАТ-д ажиллаж байсан хүүхэн: Улаанбаатар хотынхоо гудамжний нэрийг ашигладаг болгож гадаад орнууд шиг айл болгоныг шуудангийн хайрцагтай боговол яасан юм бэ? Хотдоо ингээд гадаадаас очихоор энэ тэндгүй хогтой, эвдэрхий юм ихтэй байх юм аа, энийг арилгах зорилгоор нэг хүн томилоод юу болохгүй байгааг нь хянуулж, хянасны дараа засуулж, цэвэрлүүлж байвал яасан юм бэ?
Хотын дарга: Хотын дарга байхгүй байсан тул ирэхээр нь хэлье /Техникийн түр саатал/
Нэг оюутан: Интэрнэтээр согууль өгөх боломжтой болгох талаар судалж байгаа гэж сонслоо. Хэр урагшилж байна вэ?
Гадаад Хэрэгийн сайд : Сонгууль нь их нарийн хяналтын доор явагдах ёстой. Интэрнэтийг хянах, тийм бүрэлдэхүүн бий болгох зэрэг нь одоогоор боломжгүй зүйлээ "миний хүү" /нэмж бичив/
Жуулчлалын компаний ажилтан : Монгол Францын хоорондох нислэгийн үнэ өндөр байх юм аа. Бууруулах боломжгүй юм уу? Францад Монголыг төлөөлсөн жуулчилалын төв нээхгүй юм уу?
МУЕ : МИАТ компанийн дотоод нислэг жил бүр дутагдалтай байдаг болохоор дотоод нислэгийнхээ алдагдлыг нөхөх журамаар гадаад нислэгийнхээ үнийг нэмэгдүүлдэг. Тиймээс үнэтэй байдаг. Нээрээ ч бууруулах хэрэгтэй л дээ.
Монгол уран зурагийн дэлгүүрийн эзэн Өлзий: Монголыг төлөөлсөн соёлын төв Францад байхгүй юм аа. Нээх талаар юу бодож байна?
ГХС: Зөв санаа байна. /өөр юу хэлсэнийг нь санахгүй байна, хэлээгүй ч билүү?/
Нэг оюутан: Гадаадад суралцаж төгсөөд, сурсан мэдсэнээ оюутан бид нар эх орондоо зориулмаар байдаг ч очихоор орон сууц байхгүй, ажилын цалин их бага байх нь хэцүү байдаг. Энэ тухай юу хэлэх вэ?
МУЕ: Амархан хэлвэл: Монгол буцмаар байна гээд суухынхаа оронд одоо бид нарыг дагаад хамт буц гэх байна. /хүмүүс инээлдэнэ/ Яг ярихад энэ тухай бас бид бодож байгаа.
Францад амьдраад 14 жил болж байгаа Туяа: Францад амьдарч байгаа Монголчууд маань нийлээд, нэг данс тусдаа нээгээд, Улаанбаатар хотдоо зориулж нэг гудамж ч юм уу дааж аваад тохижуулбал яасан юм бэ?
МУЕ: /Их баяртайгаар дэмжин/ Ерөнхийлөгч болсноос хойш олон улсаар явж, олон хүмүүстэй уулзахад ийм сайхан санаа нэг ч сонсож байсангүй. Баярлалаа сайхан санаа байна. Хотын дарга маань бас их баярлаж байгаа харагдана /хаанаас ч юм бэ байхгүй байсан хотын дарга гарч ирээд инээмсэглэн зогсоно/
Ийнхүү уулзалт дулаан уур амьсгалаар өндөрлөж төгсгөлд нь гэр бүлийн зураг ерөнхийлөгчтэйгөө авахуулсанаар би ч гэртээ харив.
Санаж байгаагаа бичсэн болохоор зарим нэг алдаа байгаа байх, бас асуултуудыг бүгдийг нь бичсэнгүй.
Миний асуух гэсэн асуулт маань : Жуулчны компаниудаас татвар авдаг уу? Авдаг бол тэр татвараараа малчидад зориулан эмнэлэг эсвэл сургууль барих, хөрөнгө оруулах гэх мэтийн тустай, хэрэгтэй үйл ажиллагаанд зориулдаг, үгүйг мэдэх гэсэн юм.

Монгол Улсын ерөнхийлөгч Энхбаяр Франц Улсад айлчилал хийсэн нь. II бүлэг.

Ерөнхийлөгч Намбарын Энхбаяр Франц Улсад хийсэн айлчлалынхаа хүрээнд 2 дугаар сарын 22 ний 10-н цагт Парисын Сорбоны Дээд Сургуулийн Лүи Лиар "Louis Liard" танхимд лекц унших ёстой байв. Ингээд лекц 10 цаг 50 минутанд эхэлж Ерөнхийлөгч "Монгол Улс Даяаршилалд" гэсэн сэдвээр 30 аад минутын турш лекцээ уншив. Ерөнхийлөгчийг лекцээ Монгол хэл дээр унших хооронд танхимд байсан Францууд тарааж тавьсан лекцийн орчуулгын хуулбарыг мөр алдалгүй уншицгаав. Яг юу болоод байгааг ойлгож амжаагүй би гэдэг хүн нэг мэдэхнээ бусдыг даган лекцийн орчуулга уншиж суухаа анзаармагцаа бага зэрэг ичив.

Лекцийн гол мөрүүдийг дурдвал :

1. Даяарчилал гэдэг үг Монгол хэлэнд ороод арав гаруй жил болж байна,гэвч даяарчилал нь тийм ч шинэ санаа биш. "La Pax Mongolica" 13 дугаар зууны үед Өрнө-Дорныг ойртуулсан нь даяарчилал байсан.

2. Францууд даяарчилалын байгуулалтанд их хувь нэмэр оруулсан. Францын хувьсгалаас хойшхи бий болсон Хүний эрх, Эрх чөлөө, Шударга ёс гэхчилэн зарчмууд нь нэгдсэн зарчим болсоноор даяарчилалын төрхийг чухалаар дүрсэлж байна.

3. Даяарчилалын сайн тал: хөрөнгө оруулалт, дэлхий дээрх агуа их мэдлэг, мэдээлэлд чөлөөтэй, амархан хүрэх боломж, муу тал : тэрроризм, хар тамхи, үндэсний соёл устах хандлага /тэр тусмаа жижигхэн улсад/

4. Монгол Улсын хаалтаас нээлтэнд яаж орсон. Түүнд оруулсан Ардчилалын ач гавъя. Үүнээс улбаалан Монголчуудын даяарчилалд хандах саашаалтай хандлага.

5. Франц Улс даяарчилалд хэрхэн хандаж байна. Ямар сайхан соёл иргэншилээ хадгалж байна.

6. Яаж даяарчилалыг хамтран зөвөөр, сайхан ашиглах вэ? гэх мэтчилэн санаанууд байлаа.

Ерөнхийлөгч лекцээ уншиж дуусаад ирсэн Француудыг өөрт нь асуулт тавихыг урив. Тавьсан асуултыг хуучин элчин сайд байсан Луузан гуай орчуулсан юм.

Асуултнаас бичвэл:

1. Монгол Улс өөртөө агуулсан дэлхийд ховор үнэтэй эрдэнэтэй билээ. Үүний нэг нь Монголын эртнээс уламжилагдан ирсэн соёл, нөгөөх нь Монголын үзэсгэлэнт байгал хоёр юм. Энэ эрдэнээ даяарчилалын сүүдрээс хэрхэн яаж хамгаалах бодолтой байна вэ?

2. Монголын аман урлаг, тэр тусмаа, бөө, хөөмий цам зэрэгийг манай байгууллага дэмжин хөгжүүлэх зорилгоор Монголын нэгэн хамтлагтай /нэрийг нь мартав/ хамтран ажиллаад нилээд хэдэн жил болж байна. энэ чиглэлээрээ бид UNESCO -д Морин хуурыг "Дэлхийн баялаг" - ийн нэгд оруулан батлуулсан. Одоо Хөөмийг бас энэ зэрэгт хүргэхээр хөөцөлдөж байна. Энэ талаар таны бодлого юу вэ?

Лекц дуусаж Ерөнхийлөгч нүд ирмэхийн зуур Музээ үзэхээр явж, үлдсэн хүмүүс нь цайллаганд уригдсан юм.

Монгол Улсын ерөнхийлөгч Энхбаяр Франц Улсад айлчилал хийсэн нь. I бүлэг.

Монгол Улсын ерөнхийлөгч Намбарын Энхбаяр өнгөрсөн 2 сарын 20-ноос 25 ний хооронд хэсэг бүлэг сайд, их хурлын гишүүдийн хамт, Франц Улсын ерөнхийлөгч Жак Ширакийн урилгын дор , Франц улсад албан ёсны айлчилал хийгээд буцав. Тус айлчилалын гол зорилго нь Франц Монголын хоорондох Худалдаа, аж үйлдвэрийн салбарт хамтран ажиллах тухай санамж бичгийн төслийг тогтоон батлах, хоёр орны хоорондох харилцааны түвшинд тээвэр жуулчлалын хэрэгсэл гээд хэд, хэдэн хэлэлцээр байсан ажээ. Ерөнхийлөгч Жак Ширак Японы үндэсний бөх болох Сумог сонирхдогоо батлан Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийг урих завшаандаа Ёкозуна Дагвадоржийг ч уриад авсан юм. Энэ айлчилалаас өмнө, хамгийн сүүлд 1992 онд л нэг, Монгол Улсын Төрийн Тэргүүн Францад айлчилсан байна. Ийнхүү айлчилал чимээ, шуугиан тарилгүй, /Францын үндэсний телевизийн Мэдээллийн нэвтрүүлгээр цухас ч дурдаагүй???/ амжилттай болж Ерөнхийлөгчөөр толгойлуулсан бүлэг, 25 ний өглөө Япон улсад морилохоор явсанаар өндөрлөв.

Айлчилалын тухай Францын өдөр тутмын "Le Monde" сонины 2 сарын 23 ний дугаарт "Орос, Хятадын хооронд Монгол улс гуравдах хөршөө хайж байна" гэсэн сэдэвийн дор гарсан нийтлэлийн товьчлолыг орчуулбал:

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Намбарын Энхбаяр Парист хийсэн айлчилалынхаа үеээр Иракт явуулсан бодлого, Америкийн Нэгдсэн Улс болон Японоос авдаг эдийн засгийн дэмжлэг, Арэва тай хийх магадлалтай гэрээн тухай тус, тус дурьдав. Монголын Ерөнхийлөгч Ирак руу цэрэгийн хүч илгээсэндээ харамсдаггүй гэнэ. "Бидний хувьд энэ нь хүн чанарлаг үйлдэл байсан" гэж энэ тайван төрхтэй хүн, чөлөөтэй англи хэлээр хэлнэ. Иракт, Америкийн хөл дээр нь босгосон "Олон Улсын Холбоо" нд багтсан, ховор дурьдагддаг хэсэг жижиг улсуудын дотроос Монгол Улс 130 хүнээр нэмэр болсон юм.

Бичсэн : Natalie Nougayrède

Орчуулсан : Б.Эрхэс
Айлчилалын талаар нэмэлт мэдээлэл авахыг хүсвэл Францад буй Монголын Элчин Сайдын Яамны саит руу орож үзнэ үү : http://www.ambassademongolie.fr/